Hoeve ter Asdonck nabij Aldörrum
Al voor de 8e eeuw werd melding gemaakt van bewoning op deze hoger gelegen plek, de Asdonk, in de Peel. Het is een van de tolposten van de Asdonk domeinen van de ridders van Asdonk. Hoeve ter Asdonck is vooral in het oude graafschap Rode (10e tot de 12e eeuw) van betekenis. In deze tijd is in deze hoeve de schepenbanken te Ricstelle gevestigd.
Brabantse boerenerf
Met de (ver)bouw van onze logiesgebouwen hebben wij ons laten inspireren door het Brabantse boerenerf van de 19e eeuw. Op de zandgronden in Brabant stonden er naast een langgevelboerderij met daarin een woonhuis en stal (de hoeve) ook verschillende bijgebouwen.
Logiesgebouw 't Langhuus is verbouwd naar het voorbeeld van een langgevelboerderij. Voor het nieuwe logiesgebouw 't Tashuus hebben we gekozen voor 'een Vlaamse schuur', die werd gebruikt voor het opbergen van de oogst. Ook de kapconstructie, een sporenkap, sluit aan bij de historische houtconstructies in het oosten van Brabant.
Historie
De Asdonk in Ricstelle
De oorsprong van de Asdonk ligt vóór het begin van het Karolingische tijdperk (8e tot 10e eeuw). Het is een van de tolposten van de Asdonk domeinen van de ridders van Asdonk. De Asdonk ligt niet ver van de oostelijke oever van de rivier de “Aa” op de grens tussen Rixtel en Bakel, dat vanaf de 8e eeuw een kerkelijke grens was tussen de Benedicten abdijen van Echternach en Sint Truiden. Het landgoed behorend tot de Asdonk strekte zich tot ver in Bakel en Gemert uit.
Deze “Asdonk” tolpost heeft zijn betekenis verloren na de Karolingische tijd. Het domein bleef in het bezit van de ridders van Asdonk tot midden 13de eeuw. Dit Asdonk domein is lang gebruikt als jachtgebied en is al die tijd als een geheel gebleven op de oost oever van de “Aa” tussen Vlierden en Gemert. Nadat het landgoed in bezit van ridder de Roover kwam, door zijn huwelijk met de weduwe van de laatste Ridder van Asdonk in 1266, is het domein in rap tempo verkaveld tot de laatste overgebleven boerderijen op de Heikant in Rixtel op de grens met Bakel uiteindelijk in 1540 zijn verkocht. In 1810 lagen er drie huizen op de Asdonk.
Uitsnede uit een kaart van de gemeente Aarle-Rixtel rond 1860. Aarle-Rixtel omvatte destijds 1454 bunders en had 1525 inwoners.
Grote delen in het gebied zijn cultuurhistorisch waardevol vanwege de oude, niet of weinig veranderende percelering, vaak gecombineerd met oude, weinig veranderde wegenpatronen. Deze percelering is de nog herkenbare erfenis van vroeger menselijk grondgebruik en benutting van de natuurlijke leefomgeving.
Kaart 1:10.000 uit 1900 en nu en over elkaar heen gelegd. Het oranje vlak is een archeologisch monument met vondsten uit het Mesolithicum, de Romeinse tijd en de vroege middeleeuwen.
Hoeve ter Asdonck
“Aerle” en “Ricstelle” waren eigenlijk twee losstaande nederzettingen ten noorden van Helmond in het oude graafschap Rode, dat in de 10de eeuw is ontstaan. Deze twee nederzettingen groeiden al in de 12de eeuw aan elkaar en hadden een gezamenlijke schepenbank met Roois recht. In de tijd van het oude graafschap Rode is in Hoeve ter Asdonck de schepenbank te Rixtel gevestigd. Als een nazaat rond 1365 naar zijn nieuwe kasteeltje bij Strijp in Aerle verhuist, verhuist hij ook de schepenbank van Rixtel naar Aerle.
Een schepen is een door de landsheer/grootgrondbezitter aangestelde rechtsambtenaar in steden en dorpen. De schepenen, meestal 7 in aantal, vormden samen met de schout het dorpsbestuur, genaamd de schepenbank. De schepenen waren vergelijkbaar met de huidige notarissen. Zij stelden akten op die grotendeels betrekking hadden op de verkoop van goederen en soms traden zij op als rechter bij het behandelen van lichte vergrijpen zoals huurgeschillen en betwistingen van erf scheidingen. De besluiten van de schepenbank werden vastgelegd in zogenaamde schepenprotocollen.